Okulların açılması milyonlarca aile için sevinç olduğu kadar kaygı da demek. Özellikle asgari ücretle geçinen anne-babalar için okul zili, yeni masrafların habercisi oluyor. Çanta, defter, servis, yemek derken daha maaş alınmadan bütçe açık veriyor. Eskişehir’de yaşayan iki asgari ücretli ebeveynin toplam 44 bin 208 liralık geliri, iki çocuk için yalnızca okul masraflarına bile yetmezken, kira ve mutfak giderleriyle birlikte aile ayı 13 bin lira ekside kapatıyor.
İşte ortalama kalem kalem asgari ücretli bir ailenin bütçesi:
1. Kira ve Faturalar: 18.500 TL
Şehrin ortalama bir semtinde oturulan kiralık ev için her ay 15 bin TL kira ödeniyor.
Elektrik, doğalgaz, su, internet ve telefon faturaları ise 3.500 TL.
Daha maaş cebe girmeden 18 bin 500 TL eriyor.
2. Çocukların Eğitim Masrafları: 15.000 TL
İki çocuk ilköğretimde okuyor. Devlet okulunda okumalarına rağmen yan giderler ağır:
- Servis ücreti: 7.000 TL
- Yemek masrafı: 6.000 TL
- Kırtasiye ve eğitim materyali: 2.000 TL
Çocukların okula devam etmesi bile 15 bin TL’ye mal oluyor.
3. Gıda ve Market Harcaması: 13.000 TL
Dört kişilik bir ailenin sağlıklı beslenmesi için aslında en az 20 bin TL gerekiyor.
Ama gelir yetersizliği nedeniyle market harcaması kısılıyor, liste daraltılıyor:
- Et ve balık alışverişi seyrekleşiyor.
- Peynir, süt, yumurta tüketimi azaltılıyor.
- Sofradan sebze-meyve çeşitliliği eksiliyor.
Gerçek harcama: 13.000 TL.
4. Ulaşım: 3.500 TL
Araba sahibi olmak bu gelirle imkânsız. Anne ve baba işe gitmek için toplu taşımayı kullanıyor. Çocukların da zaman zaman şehir içi ulaşıma ihtiyaç duymasıyla aylık yol gideri: 3.500 TL.
5. Giyim, Sağlık ve Sosyal Yaşam: 7.500 TL
- Ailenin kıyafet ve ayakkabı ihtiyacı: 3.000 TL
- İlaç, doktor masrafı: 2.000 TL
- Sinema, park, küçük sosyal aktiviteler: 2.500 TL
Asgari düzeyde bir yaşam için bile 7.500 TL gerekiyor. Tatil, kültürel etkinlik gibi harcamalar ise yok denecek kadar az.
Toplam Gider: 57.500 TL
- Gelir: 44.200 TL
- Gider: 57.500 TL
- Her ay 13.300 TL açık oluşuyor.
Sonuç Geçim Değil, Hayatta Kalma…
- İki asgari ücretli ebeveynin 44.208 TL geliri, Eskişehir’de 4 kişilik ailenin kira, fatura, eğitim ve temel yaşam giderlerini karşılamaya yetmiyor.
- Her ay ortalama 13–14 bin TL açık oluşuyor.
- Bu açığı kapatmak için aileler genelde:
- Ek iş yapmak,
- Aileden/akrabalardan destek almak,
- Sosyal yardımlara başvurmak,
- Ya da gıda, giyim, sosyal yaşamdan ciddi fedakârlık yapmak zorunda kalıyor.
Eskişehir’de asgari ücretle geçinmeye çalışan aileler, aylık bütçelerini tutturamıyor.
Bir yanda kira ve okul masrafları, diğer yanda temel gıda harcamaları…
Aileler ya borçlanıyor, ya ek iş yapıyor, ya da sofradaki gıdayı kısıyor.