AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, Eskişehir Beylikova'daki nadir toprak elementleri (NTE) rezervi üzerinden son günlerde ortaya atılan iddialara yanıt verdi ve projenin Türkiye'nin "stratejik gururu" olduğunu vurguladı. Dönmez, iddiaların, Türkiye'nin millî üretim iradesine ve teknoloji hamlesine gölge düşürme çabası olduğunu belirtti. Dönmez, basın açıklamasından sonra gazetecilerin sorularına cevap verdi.
Millî maden politikası bugün somut sonuçlarını vermektedir
Beylikova’daki nadir toprak elementleri rezervleri ile ilgili “asılsız iddiaların millî üretim iradesine ve teknoloji hamlesine gölge düşürme çabası olduğunu belirten Dönmez, “Eskişehir Beylikova’daki nadir toprak elementleri rezervi üzerinden son günlerde ortaya atılan asılsız iddialar, Türkiye’nin millî üretim iradesine ve teknoloji hamlesine gölge düşürme çabasıdır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde başlatılan “katma değerli üretim ve millî maden politikası” bugün somut sonuçlarını vermektedir. Bu süreçte atılan her adım, devletin kontrolünde, yerli mühendislik kabiliyetiyle ve şeffaf biçimde yürütülmektedir.” dedi.
Beylikova’daki rezerv dünyanın ikinci büyük NTE rezervi konumundadır
Beylikova’da keşfedilen nadir toprak elementi rezervinin dünyanın en büyük ikinci rezervi olduğunu ifade eden Dönmez konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“2022 yılında Eskişehir Beylikova’da dünyanın en büyük ikinci nadir toprak elementi (NTE) rezervi keşfedildi. Beylikova sahasında 694 milyon ton kaynak ve yaklaşık 12,5 milyon ton nadir toprak oksidi (NTO) tespit edildi. Bu saha, Çin’in Bayan Obo sahasından sonra dünyanın ikinci büyük NTE rezervi konumundadır. Sahada bilinen 17 elementten 10’u bulunmaktadır ve tüm süreç Eti Maden tarafından yürütülmektedir. Geçmiş dönemde gerçekleştirilen 125 bin metre sondaj ve 59 binden fazla numune analizi, üniversiteler ve yerli Ar-Ge kuruluşlarının katkısıyla tamamlanmıştır.”
Yerli üretimi güçlendirecek
Beylikova’daki NTE rezervinin ABD’ye verileceğine ilişkin iddiaların asılsız olduğunu vurgulayan Dönmez, “Son günlerde ‘ABD’ye taviz verildi, Trump ile gizli anlaşma yapıldı’, ‘Endüstriyel tesisleri kurma sürecinin savsaklandığı’, ‘Madenlerin cevher hâlinde ucuz fiyattan ABD’ye peşkeş çekileceği’ gibi iddialar kamuoyuna gelmektedir ve tamamen asılsızdır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, ‘Beylikova'daki nadir toprak elementleri sahasının herhangi bir ülkeye verilmesi asla söz konusu değildir. Her kim bunu iddia ediyorsa, kendi ülkesine iftira atıyor demektir.’ ifadeleriyle iddialara açık ve net bir yanıt vermiştir. Türkiye, hiçbir ülkeye kaynak devri yapmamış; yapılan tüm görüşmeler bilgi ve teknoloji transferine dayalı olmuştur. Süreç, yerli üretimi güçlendirecek rasyonel teknoloji iş birliklerini kapsamaktadır.” ifadelerini kullandı.
Eskişehir, Türkiye’nin “Teknoloji Yüzyılı” vizyonunun merkezlerinden biridir
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2021 yılında ÇED olumlu kararına iptal davası açmasını eleştiren Dönmez, “Bir yandan “çalışma yok” eleştirileri yapılırken, diğer yandan Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2021 yılında ÇED olumlu kararına iptal davası açması, büyük bir çelişkidir. Aynı projeyi hem “yapılmıyor” diye eleştirip hem de yapılmasın diye dava açmak, iyi niyetli bir yaklaşım değildir. Devletin önceliği her zaman olduğu gibi Türkiye’nin menfaatidir. Bugün, altyapısı tamamlanmış, Ar-Ge çalışmaları süren ve endüstriyel üretim aşamasına gelen bir proje mevcuttur. Bu proje; savunma, enerji, uzay ve ileri teknoloji sektörlerinde dışa bağımlılığı azaltacak, Türkiye’yi hammadde ihraç eden değil, teknoloji üreten bir ülke konumuna getirecektir. Eskişehir, bu anlamda yalnızca bir maden sahası değil, Türkiye’nin “Teknoloji Yüzyılı” vizyonunun merkezlerinden biridir.” dedi.
Avrupa Birliği standartlarından daha ileri çevreye ilişkin kurallarımız var
Madencilik faaliyetinin çevreye olumsuz etkisi olmayacağını, Eti Maden'in Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporunu hazırlayıp Bakanlıktan onay aldığını belirten Dönmez, Türkiye'nin çevre mevzuatının Avrupa Birliği standartlarına uygun olduğunu vurguladı. Dönmez konuya ilişkin şu ifadeleri kullandı: “Burada Eti Maden buranın sahibidir. ÇED sürecine gelince, aslında Çevresel Etki Raporu'dur. Eğer siz endüstriyel bir faaliyet yapacaksanız ya da madencilik faaliyeti yapacaksanız, o faaliyette dolayı toprakta, suda ya da havada olumsuz etki olma ihtimali varsa buna ilişkin tedbirlerin alınmasına dair bir rapor düzenlenir. Zaten Eti Maden de ÇED Raporu'nda bunları yeterli bir şekilde işlemiş, Çevre Bakanlığı'na vermiş, onlar da onaylamış. ÇED'e yapılan itiraz reddedilmiş. Bu neyi gösteriyor? Burada yapılan madencilik faaliyetinin çevreye olumsuz etkisi olmayacağını söyleyebiliriz. Örnek olarak söyleyeyim, Kırka'da kırk yılı aşkın süredir madencilik faaliyeti gösteriliyor. Çevreye olumsuz etkisi olduğuna ilişkin bir sorunla karşılaşılmadı. Burada da konunun önemine binaen ifade ediyorum. Orada çıkartılacak ürünlerin eğer bir atık üretmesi söz konusuysa o atıkları nasıl değerlendirileceği, nerede değerlendirileceği ilgili çevre mevzuatına uygun olarak hareket edilecektir. Burada kimsenin endişe etmesi gerekecek bir durum olmadığını ifade etmek isterim. Faaliyet başladığında da Çevre Genel Müdürlüğü ve ÇED Genel Müdürlüğü ayrıca faaliyeti orada zaman zaman denetleyecektir. Bizim çevre mevzuatımıza gelince de Avrupa Birliği standartlarına uygun, hatta zaman zaman ondan daha ileri kurallarımız var. Dolayısıyla vatandaşlarımızın endişe edeceği bir tarafı yok.”
Örnek bir muhalefet duruşu sergilesinler
Madencilik faaliyeti için hukuki bir engelin olmadığını ifade eden Dönmez, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’ne projeye destek olma çağrısında bulundu. Dönmez, “2021 yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi'nin açmış olduğu dava zaten reddedildi. Dolayısıyla orada hukuki bir engel yok ama yarın belediye başka bir girişimde bulunursa onu bilmiyorum. Onu da bekleyip göreceğiz. Benim belediyeye tavsiyem, hem Eskişehir'in hem de memleketimizin faydası olacak tesisimize fren değil, motor olsunlar. Örnek bir muhalefet duruşu sergilesinler ve bu projeye destek olsunlar.” dedi.