Belediye bütçeleri yalnızca kuru rakamlar değildir; hangi yöne doğru yürüdüğümüzü, hangi mahallede neye öncelik verildiğini gösteren bir pusuladır. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 ve 2025 yılı yatırım bütçelerini yan yana koyduğumuzda, bu pusulanın yön değiştirdiğini net biçimde görebiliyoruz.
Geçtiğimiz yılın bütçesinde iki dev kalem vardı:
- Yol Yapım Bakım ve Onarım (%29,07)
- Fen İşleri (%28,54)
İkisi birlikte bütçenin neredeyse %58’ini yutmuştu. Buna bir de Ulaşım Dairesi’nin %18,6’lık payı eklenince, 2024 bütçesi adeta “yol, köprü, asfalt, demir” ekseninde dönüyordu. Belediyenin parası daha çok şehri taşla, demirle, asfaltla büyütmeye ayrılmıştı.
Ama 2025 tablosuna bakınca manzara değişiyor. Yol ve fen işlerinin payı geriliyor; sırasıyla %24,4 ve %24,6’ya düşüyor. Bu iki kalemde hala güçlü bir ağırlık var ama yanına dev gibi bir rakip geliyor:
- Kentsel Dönüşüm Dairesi → 2024’te sadece %1,98 payla 52 milyon TL almışken, 2025’te %15,3 payla 412 milyon TL ayrılmış.
Yani “Asfalt Belediyeciliği”nden “Kentsel Dönüşüm Belediyeciliği”ne doğru bir kayış var.
Bir diğer dikkat çekici nokta ise Toplu Taşıma Dairesi’nin bütçeye eklenmesi: 2025’te ilk kez 160 milyon TL’lik, yani %5,9’luk bir dilim aldı. Bu, şehrin trafik ve ulaşım sorununa “toplu çözümlerle” yaklaşma niyetini gösteriyor.
Küçük Kalemler: Çevre, Park, Tarım
- İklim Değişikliği ve Sıfır Atık: 20 milyon TL’den 6 milyona düştü. Bu da çevre yatırımlarında ciddi bir gerileme anlamına geliyor.
- Park ve Bahçeler: 16,2 milyondan 10 milyona indi.
- Tarımsal Hizmetler: Küçük ama olumlu bir adım; 16 milyondan 27 milyona çıktı. Bu, kırsalın unutulmadığını gösteren küçük bir işaret.
Pusula Ne Gösteriyor?
Bu tabloda iki mesaj gizli:
- Kentsel dönüşüm, Eskişehir’in yeni önceliği haline geliyor. Deprem gerçeği, eski binalar ve çarpık yapılaşma artık görmezden gelinmiyor.
- Toplu taşıma güçlendirilmeye çalışılıyor. Yeni otobüsler, hatlar ya da raylı sistem projeleri gündeme gelebilir.
Ama aynı zamanda şu soru işaretleri de var:
- İtfaiyenin bütçesi neden böylesine kesildi? Afet riskine karşı zayıflama tehlikesi yok mu?
- Ulaşımda bu kadar kesinti yapılırken toplu taşımanın artışı yeterli olacak mı?
- İklim değişikliği ve sıfır atık gibi geleceğin en önemli başlıkları neden geri plana itildi?
Taştan İnsana Dönüşüm
Eskişehir, 2025 bütçesiyle birlikte “yol ve asfaltın şehri” olmaktan çıkıp “dönüşüm ve toplu taşımayı önceleyen bir şehir” olmaya yöneliyor. Bu yalnızca bir bütçe kalemi kaydırması değil; aynı zamanda belediyecilik vizyonunun da değiştiğini gösteren güçlü bir işaret. Eğer bu değişim doğru okunur ve kararlılıkla uygulanırsa, Eskişehir’i yalnızca bugünün değil, geleceğin de kenti yapabilir. Daha güvenli binalar, daha düzenli mahalleler, daha erişilebilir toplu taşıma hatlarıyla şehir, hem depreme karşı dirençli hem de günlük yaşamda daha yaşanabilir hale gelebilir.
Bütçe tablosu bize şunu söylüyor: Eskişehir artık sadece taşla, demirle, asfaltla büyümeyecek. Bu şehir bundan sonra insanın güvenliği, evinin sağlamlığı, yolculuğunun kolaylığı ve yaşamının sürdürülebilirliği üzerine kurulacak. Yani Eskişehir, rakamların ötesinde, insana dokunan bir dönüşümün eşiğinde duruyor. Eğer bu fırsat doğru değerlendirilirse, 2025 bütçesi, şehri geleceğe taşıyan bir dönüm noktası olarak tarihe geçebilir.
Ancak bütçenin satır aralarında gözden kaçmaması gereken kritik başlıklar var. Çevre ve iklim yatırımlarındaki kesinti, geleceğin en büyük sorunlarından biri olan iklim krizine karşı bizi hazırlıksız bırakabilir. İtfaiye bütçesindeki dramatik düşüş ise afet ve yangın risklerine karşı şehir güvenliğini zayıflatabilir. Ayrıca ulaşımda yapılan kesintiler, toplu taşımaya ayrılan kaynak artışıyla dengelenemezse, trafik ve ulaşım sıkıntıları kronik bir sorun olarak kalmaya devam eder.