Türk Tabipleri Birliği (TTB), Temmuz 2025’te Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde meydana gelen ve 10 müdahale görevlisinin şehit olduğu, 20 kişinin de yaralandığı büyük orman yangınına ilişkin kapsamlı “Eskişehir Orman Yangını İnceleme Raporu”nu kamuoyuyla paylaştı.
Raporun giriş bölümünde, yangınların yalnızca doğa olayları değil, insan müdahalesi ve yönetim hataları nedeniyle afete dönüşebildiği vurgulandı. Orman ekosistemini bilimsel bir çerçevede ele alan TTB, saha incelemeleri, gözlemci raporları ve bölgedeki tanıkların aktardığı bilgilere dayanan değerlendirmeler sundu.
Afete dönüşen yangınların arkasında ne var?
TTB raporuna göre 2025 yazında Türkiye’nin birçok bölgesini etkileyen orman yangınlarının nedeni yalnızca kuraklık ve sıcaklık artışı gibi iklimsel faktörlerle açıklanamaz. Raporda, yangınların arka planında yer alan politik ve sosyo-ekonomik dinamikler şöyle sıralandı:
Orman yönetimi ve mülkiyet rejimleri,
Madencilik ve enerji yatırımları,
Orman köylüsünün azalması,
Kentleşmenin orman sınırlarını aşması,
2B uygulamaları gibi politik dönüşümler.
TTB, bu dönüşümlerin ormanları savunmasız bıraktığını ve yangın riskini büyüterek afetlere yol açtığını belirtti.
Saha Notları: Kurumsal Eksikler Felaketi Büyüttü
Raporun saha gözlemlerine ayrılmış bölümünde yangınla mücadele sırasında yaşanan kurumsal ve yapısal aksaklıklar dikkat çekti. Kayıpların artmasında ciddi hazırlık eksikliği olduğu ifade edildi. Tespit edilen başlıca sorunlar şöyle:
Kurumlar arası koordinasyon eksikliği,
Belediye itfaiyelerinin sürece sınırlı katılımı,
İletişim kesintileri ve ekipman yetersizliği,
Hava araçlarının ve personelin yetersizliği,
Dinlenmesiz sevk uygulamaları,
Usta-çırak aktarımının aşınması,
Kişisel koruyucu donanım eksiklikleri,
Zayıf erken uyarı ve izleme kapasitesi.
Hazırlanan raporda bu eksikliklerin müdahale ekiplerini de riske attığı açıkça ifade edildi.
“Yapısal Değişim Olmazsa Yeni Felaketler Kaçınılmaz”
Rapordaki değerlendirme bölümünde, orman yangınlarının yalnızca teknik müdahaleyle kontrol altına alınamayacağı belirtildi. Politika düzeyinde köklü değişimlere ihtiyaç olduğu vurgulandı. TTB, mevcut uygulamaların işçi sağlığını ve toplumsal güvenliği korumakta yetersiz kaldığının altını çizdi.
TTB’nin çözüm önerileri ise şöyle sıralandı:
Önleyici sağlık politikalarının güçlendirilmesi,
İş sağlığı ve güvenliği uygulamalarının yaygınlaştırılması,
Yerel yönetimlerin felaket planlamasında daha etkin hale getirilmesi,
Erken uyarı ve izleme sistemlerinin geliştirilmesi,
Doğa dostu ve sürdürülebilir orman politikalarının uygulanması.
TTB, “yeni felaketler yaşanmadan harekete geçilmesi gerektiğini” belirterek, yetkilileri bilimsel önlem almaya çağırdı.