2025 Uluslararası Engelliler Günü’nün temasının “Toplumsal ilerlemeyi sağlamak için engellileri kapsayan toplumların geliştirilmesi” olduğunu hatırlatan Ulucan, Türkiye’de erişilebilirlik, bakım hizmetleri ve dijital uyumluluk gibi temel alanlarda ciddi eksikler bulunduğunu dile getirdi.
Evde bakim hizmetleri sürdürülebilir değil
Ulucan, kamu binaları, toplu taşıma, duraklar, şehir düzenlemeleri, dijital devlet hizmetleri ve ev içinde bağımsız yaşam araçlarının yeterli seviyede olmadığını belirtti. Ulucan, “Kamu binaları, okullar ve sağlık merkezleri hâlâ tam erişilebilir değil. Toplu taşıma, duraklar ve şehir içi çevre düzenlemeleri engelli bireylerin bağımsız yaşamını desteklemiyor, sesli anons sistemleri bile yetersiz. Ev içi erişilebilirlik ve bağımsız yaşam araçları sürdürülebilir bir politika hâline getirilebilmiş değil. Evde bakim hizmetleri sürdürülebilir değil; nitelikli personel ve düzenli denetim eksik. Rehabilitasyon, koruyucu hizmetler ve kriz destek mekanizmaları zayıf. Ailelerin ‘ben olmazsam çocuğuma kim bakar’ korkusu, sistemsel bir sorunun göstergesi. Kamu kurumlarının internet siteleri ekran okuyucularla uyumlu değil; birçok hizmet engelli birey tarafından kullanılamıyor. E-devlet uygulamalarında görme, işitme veya zihinsel engeli olan bireyler için rehberlik eksiklikleri var. İşaret dili çeviri desteği, kolay okuma modu, sesli yönlendirme, sade ara yüz gibi evrensel erişim standartları büyük oranda uygulanmıyor. Dijital başvurular, sağlık randevuları, sosyal yardım sistemleri ve ulaşım uygulamalarının çoğu engelli bireylerin ihtiyaçlarına göre tasarlanmıyor. Teknolojik destek cihazları akıllı bastonlar, artırılmış iletişim araçları, akıllı ev sistemleri için uygulanan destekler oldukça sınırlı” dedi.
Hak temelli ve kapsayıcı bir toplumun mümkün olduğunu vurguluyoruz
Engellilerin toplumsal yaşama tam ve eşit katılımının sağlanabilmesi için yalnızca bir sosyal sorumluluk olmadığını vurgulayan Ulucan, daha adil, üretken ve dayanıklı bir toplum inşa etmenin temel şarttı olduğunu ifade etti. Ulucan, “Eğitimden istihdama, erişilebilirlikten dijital kapsayıcılığa kadar tüm alanlarda bariyerleri kaldırmak; politika yapıcıların, yerel yönetimlerin ve sivil toplumun ortak iradesini ve mevcut kaynakların tek elden planlanarak uygulanmasını gerektirir. Biz İYİ Parti olarak farklılıkların zenginlik olduğuna inanıyor, engellilerin karar alma süreçlerinde etkin şekilde yer aldığı, hak temelli ve kapsayıcı bir toplumun mümkün ve erişilebilir olduğunu vurguluyoruz. Çağrımız koruyan, eriştiren ve destekleyen bir politika uygulanmasıdır. Engelli bireylerin yalnız bırakılmadığı, bakım yükünün ailelerin omzunda bir kriz hâline dönüştürülmediği, fiziksel ve dijital erişimin bir lütuf değil zorunlu standart olduğu bir sistem kurulmalıdır” ifadelerini kullandı.
Engelli bireylerin yalnız bırakılmadığı bir sistem kurulmalı
Ulucan, Ekonomik güçlük içinde olan ve harcamaları gittikçe artan engellilerin ve ailelerinin aldığı evde bakim aylığının 11 bin 702 TL ve engelli aylığının 6 bin 453,91 TL mevcut ekonomik koşullara uygun düzeye getirilmesi gerektiğini ifade etti. Ulucan, “Özel sektör işyerlerinde yüzde 3, kamu işyerlerinde ise yüzde 4 olan engelli istihdamı oranları artırılmalı, 18 yaşını dolduran engelli bireylerin istihdam edilememesi halinde, hane içi gelir kriteri uygulanmadan kendilerine engelli aylığı bağlanmalı, nadir hastalığı olan çocukların ilaçlara erişiminde yaşanan güçlükler giderilmeli, Engellilerin ve bakim sorumluluğunu üstlenenlerin, geleceğe güvenle bakmasını sağlayacak, engellilerin bağımsız yaşamalarını destekleyecek her türlü kişisel destek sistemini de içine alacak ve ilgili STK'lar ile koordine edilen geniş kapsamlı bir Bakim Sigortası Yasası çıkarılmalı, engelliler için yıpranmadan dolayı erken emeklilik hakki tanınmakla birlikte, yıpranma süresi emekli tazminatı ve emekli aylığına da yansıtılmalı, Hem cinsiyet temeli hem de engellilik temelli ayrımcılıkla mücadele etmek zorunda kalan ve yaşadıkları bu çifte eşitsizlikten dolayı toplumsal hayatta yer almaları daha da zorlasan kadın engellilerin önündeki olumsuz etkenler ortadan kaldırılmalı, engelli çocuğuna bakan annelere “sigortalanma ve emeklilik hakki" verilmeli, erişilebilirlik-fiziksel, dijital, teknolojik ulusal ölçekte zorunlu standart haline getirilmeli ve siki denetime bağlanmalı, dijital devlet hizmetleri, evrensel erişilebilirlik standartlarına uygun hâle getirilerek her engel türüne göre uyarlanmalı, engelli bireylerin politika süreçlerine doğrudan katıldığı katılımcı karar mekanizmaları kurulmalıdır” dedi.
İrade olursa mümkün
Ulucan, Engelli bireyler için gerçek anlamda erişilebilir, güvenli ve destekleyici bir Türkiye mümkün olduğunu belirterek “Yeter ki irade olsun. Biz İYİ Parti olarak engelli bireylerin karar süreçlerinde etkin olduğu, hak temelli ve kapsayıcı bir toplumun mümkün olduğuna inanıyoruz” dedi.