Eskişehir’in Beylikova ilçesi, Türkiye’nin enerji ve teknoloji stratejisinde giderek daha önemli bir konuma yerleşiyor. Bloomberg’in iddiasına göre Ankara yönetimi, bölgede keşfedilen kritik nadir toprak elementlerinin geliştirilmesi için ABD ile yeni bir işbirliği süreci başlatmak üzere temaslarını yoğunlaştırdı. Çin ve Rusya ile yürütülen müzakerelerin sonuç vermemesi, Washington ile yeni bir ortaklık arayışını gündeme getirdi.
Bloomberg’in haberine göre Ankara ile Washington arasındaki temaslar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz ay Beyaz Saray’da yaptığı görüşmenin ardından hız kazandı.
Beylikova’da yapılan sondajlarda, savunma ve yüksek teknoloji endüstrileri için kritik öneme sahip seryum, praseodim ve neodim gibi elementlere rastlandığı açıklanmıştı. Rezervin kalitesi henüz netleşmemiş olsa da, cevherde yüzde 1’in üzerinde nadir toprak oksidi bulunduğu belirtiliyor. Bu oran, ticari üretim için yeterli seviyede kabul ediliyor.
Çin ve Rusya ile Müzakereler Tıkanmıştı
Türkiye, 2024 Ekim ayında Çin ile benzer bir mutabakat zaptı imzalamıştı. Ancak teknoloji transferi konusunda taraflar uzlaşmaya varamadı. Çin’in, çıkarılan cevherin kendi tesislerinde işlenmesi şartını öne sürmesi, Türkiye’nin ise yerli rafineri kurma hakkından vazgeçmemesi nedeniyle görüşmeler çıkmaza girdi. Rusya ile yapılan temaslarda da benzer bir tıkanıklık yaşandı. Bu gelişmelerin ardından Ankara, projeyi Batılı ortaklarla ilerletme kararı aldı.
Beylikova Rafinerisi ve Sertifikasyon Süreci
Türkiye, Beylikova’da kurulması planlanan nadir toprak rafinerisi için Kanada ve İsviçreli kurumlarla fizibilite çalışmaları yürütüyor. Ayrıca, rezervin uluslararası standartlara göre ekonomik değerinin belirlenmesi amacıyla Avustralya Jeobilimciler Enstitüsü’nün hazırladığı JORC Code sistemine başvurulması planlanıyor. Bu sertifikasyon süreci, Beylikova’daki rezervin yatırım potansiyelini küresel ölçekte tescillemeyi hedefliyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ise ABD ile yürütüldüğü iddia edilen müzakerelere ilişkin şu ana kadar herhangi bir resmi açıklama yapmadı.
