Eskişehir’de merkez–çevre farkı sosyoekonomik verilerle net biçimde ortaya çıktı. Odunpazarı ve Tepebaşı kentin lokomotifi olurken Mihalgazi, Sarıcakaya ve Mihalıççık en dezavantajlı ilçeler olarak öne çıktı.
Bu tablo, Eskişehir’de sosyoekonomik gelişmişliğin homojen olmadığını, kırsal ile merkez arasında belirgin bir refah farkı bulunduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
Ortalama SES skoruna göre Eskişehir ilçeleri şöyle sıralandı:
Sıra |
İlçe |
SES Skoru |
1 |
Odunpazarı |
140 |
2 |
Tepebaşı |
139 |
3 |
Eskişehir Ort. |
136 |
4 |
Mahmudiye |
114 |
5 |
Sivrihisar |
113 |
6 |
İnönü |
112 |
7 |
Çifteler |
112 |
8 |
Seyitgazi |
110 |
9 |
Beylikova |
108 |
10 |
Han |
106 |
11 |
Günyüzü |
104 |
12 |
Alpu |
104 |
13 |
Mihalıççık |
101 |
14 |
Sarıcakaya |
101 |
15 |
Mihalgazi |
97 |
Görüldüğü üzere Odunpazarı ve Tepebaşı kentin en gelişmiş ilçeleri olurken, Mihalgazi, Sarıcakaya ve Mihalıççık en düşük skorlarla listenin sonunda yer aldı.
İlçelere Göre Sosyoekonomik Dağılım
- Üst Sınıf (A ve A+):
Odunpazarı (%14,0) ve Tepebaşı (%13,9) üst sınıfta en yüksek paya sahip. Mihalgazi (%3,7) ve Günyüzü (%3,1) ise en düşük payı aldı. - Orta Sınıf (B ve C seviyeleri):
Merkez ilçelerde (Odunpazarı %55,4 – Tepebaşı %54,3) güçlü bir orta sınıf hakim. Kırsalda ise Mahmudiye (%50,0) ve İnönü (%49,3) orta sınıf yoğunluğu yüksek ilçeler olarak öne çıkıyor. - Alt Sınıf (D ve E seviyeleri):
Mihalgazi (%60,0), Sarıcakaya (%56,6) ve Mihalıççık (%56,4) alt sınıf oranı en yüksek ilçeler. Bu tablo, kırsal ilçelerde yaşam koşullarının daha zor olduğunu gösteriyor.
Ne Anlama Geliyor?
· Odunpazarı (140) ve Tepebaşı (139): SES skorları en yüksek, alt sınıf oranları düşük (%30–32). Yani kent merkezinde refah seviyesi daha yüksek.
· Mihalgazi (97), Sarıcakaya (101) ve Mihalıççık (101): SES skorları düşük, alt sınıf oranları %56–60 arasında. Bu ilçeler Eskişehir’in en dezavantajlı bölgeleri.
· Orta sıralardaki Sivrihisar, İnönü, Çifteler, Seyitgazi gibi ilçelerde SES skorları 110 civarında, alt sınıf oranları ise %46–48 bandında.
· Merkez ilçeler (Odunpazarı–Tepebaşı), Eskişehir’in lokomotifi: Eğitim, gelir ve meslek çeşitliliği yüksek.
· Kırsal ilçeler (Mihalgazi, Sarıcakaya, Mihalıççık), alt sınıf yoğunluğu ile dikkat çekiyor: Refah seviyesi düşük, gelişmişlikte geri planda.
· Eskişehir’de sosyoekonomik gelişmişlik homojen değil; merkezle kırsal arasında belirgin bir uçurum bulunuyor.
İlçe |
SES Skoru |
Üst Seviye (A+A+) |
Üst Alt Seviye (B) |
Orta Seviye (C1+C2) |
Alt Seviye (D) |
En Alt Seviye (E) |
Odunpazarı |
140 |
14,0 |
19,0 |
36,4 |
15,4 |
15,2 |
Tepebaşı |
139 |
13,9 |
18,4 |
35,9 |
15,9 |
15,8 |
Mahmudiye |
114 |
4,8 |
10,9 |
39,1 |
22,6 |
22,6 |
Sivrihisar |
113 |
5,4 |
11,2 |
35,4 |
25,5 |
22,5 |
İnönü |
112 |
3,9 |
11,3 |
38,0 |
21,3 |
25,5 |
Çifteler |
112 |
5,0 |
11,0 |
36,8 |
22,9 |
24,3 |
Seyitgazi |
110 |
3,9 |
10,5 |
36,7 |
24,0 |
24,9 |
Beylikova |
108 |
4,2 |
9,7 |
35,0 |
24,8 |
26,3 |
Han |
106 |
4,3 |
10,1 |
31,5 |
32,1 |
22,0 |
Günyüzü |
104 |
3,1 |
8,9 |
33,7 |
28,3 |
26,0 |
Alpu |
104 |
3,5 |
8,6 |
33,5 |
24,9 |
29,5 |
Mihalıççık |
101 |
3,4 |
8,6 |
31,7 |
24,7 |
31,7 |
Sarıcakaya |
101 |
3,6 |
8,8 |
31,0 |
22,5 |
34,1 |
Mihalgazi |
97 |
3,7 |
7,6 |
28,7 |
21,6 |
38,4 |
Öne Çıkan Noktalar
· Merkez ilçeler (Odunpazarı, Tepebaşı): Üst sınıf oranı %14 civarında, Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde. Orta sınıf da güçlü.
· Orta seviye ilçeler (Mahmudiye, İnönü, Çifteler, Seyitgazi): Orta sınıf ağırlıklı bir yapıya sahip (%36–39).
· Dezavantajlı ilçeler (Mihalgazi, Sarıcakaya, Mihalıççık): En alt seviye oranı %30’un üzerinde. Mihalgazi’de bu oran %38,4 ile zirvede.
Görselin Gösterdiği Özet
· Odunpazarı ve Tepebaşı: Üst sınıfta (A+A+) en yüksek oranlara sahip (%14 civarı), alt sınıf düşük.
· Mahmudiye, İnönü, Çifteler: Orta sınıf (C seviyeleri) güçlü, dengeli bir dağılım var.
· Mihalgazi, Sarıcakaya, Mihalıççık: En alt seviye (E) oranı çok yüksek (%31–38). En dezavantajlı ilçeler.
· Han ve Günyüzü: Alt sınıf (D) oranı yüksek (%28–32), gelişmişlikte geride.