Eskişehir Sanayi Odası (ESO), üyelerinin 2026 yılına yönelik ekonomik beklentilerini, algıladıkları risk alanlarını ve yatırım eğilimlerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirdiği “Ekonomik Beklenti Anketi”nin sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Ankete, ESO üyesi 267 firma katılım sağladı.
İlk sırada enflasyon, faiz ve finansmana erişim
Anket kapsamında firmalara, “Şirketiniz açısından 2026 yılına dair Türkiye ekonomisinde çözülmesi gereken en önemli sorun alanları nelerdir?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların verdiği yanıtlar, 2026 yılına ilişkin ekonomik kaygıların başında enflasyon, yüksek faiz ve finansmana erişim sorunlarının geldiğini ortaya koydu. Bu başlık, katılımcıların yüzde 17’si tarafından en önemli sorun alanı olarak ifade edildi.
Bunu, yüzde 13 ile adalet ve hukuk sistemi, yüzde 12 ile döviz kuru üzerindeki baskı, yüzde 11 ile girdi maliyetleri, yüzde 10 ile nitelikli insan kaynağı ve yüzde 9 ile güven ortamı izledi.
Her dört firmadan üçü yatırım planlamıyor
Ankette firmalara yöneltilen “2026 yılında yatırım yapmayı planlıyor musunuz?” sorusuna verilen yanıtlar, temkinli bir tabloya işaret etti. Anket sonuçlarına göre, katılımcı firmaların yüzde 77’si 2026 yılında yatırım yapmayı planlamadığını belirtirken, yalnızca yüzde 23’ü yatırım yapmayı düşündüğünü ifade etti.
Firmaların yüzde 42’si yatırım ortamını uygun bulmuyor
Ankette, “Yatırım planınız yoksa, bunun başlıca nedeni nedir?” sorusuna verilen yanıtlar, ekonomik ve yapısal sorunların yatırım kararları üzerindeki belirleyici etkisini gözler önüne serdi. Anket sonuçlarına göre, yatırım yapmayı planlamayan firmaların yüzde 42’si yatırım ortamının uygun olmadığını belirtirken, yüzde 37’si finansman koşullarını temel gerekçe olarak gösterdi. Katılımcıların yüzde 10’u hukuk sistemini yatırımın önündeki önemli bir engel olarak değerlendirirken, yüzde 7’si mevcut koşullarda yatırım yapma ihtiyacı duymadığını ifade etti. Yüzde 4’lük kesim ise yatırım planlarını yurt dışına yönlendirmeyi tercih ettiğini bildirdi.
Karlılık için maliyetlere odaklandılar
Ankette firmalara yöneltilen “2026 yılı için firma karlılığınızı artırmaya yönelik ne gibi önlemler alıyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtlar, maliyet odaklı bir yaklaşımın öne çıktığını gösterdi. Anket sonuçlarına göre firmaların yüzde 28’i karlılığı artırmak için maliyet azaltmaya yöneldiğini belirtirken, yüzde 21’i yeni müşteriler bulma ve ihracatı artırma stratejisini tercih etti. Katılımcıların yüzde 11’i müşteri portföyünde seçiciliğe gitmeyi, yüzde 10’u ise küçülme yoluyla karlılığı korumayı planladığını ifade etti. Firmaların yüzde 8’i “bekle-gör” politikası izlemeyi tercih ederken, yüzde 7’si Ar-Ge çalışmalarına ağırlık vereceğini bildirdi. Yüzde 5’lik bir kesim mevcut işgücünün eğitimine odaklanacağını belirtirken, yine yüzde 5’i yeni yatırım ve büyüme hedefi koydu.
Tasarruflarda dağılım dikkat çekti
Ankette katılımcılara “Kişisel tasarruflarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusu yöneltildi. Katılımcıların yüzde 19’u kişisel tasarruflarını iş yerine yatırım yaparak değerlendirdiğini belirtirken, yüzde 15’i altını tercih etti. Hammadde yatırımı ise yüzde 14 ile dikkat çeken başlıklar arasında yer aldı. Aynı oranda, katılımcıların yüzde 14’ü tasarrufu olmadığını ifade etti. Tasarruflarını TL mevduatta değerlendirenlerin oranı yüzde 11 olurken, gayrimenkul tercihi yüzde 10, döviz tercihi ise yüzde 9 seviyesinde kaldı. Hisse senedi yatırımı yüzde 5…
Firmaların yarısı kar kaybı bekliyor
Ankette katılımcılara yöneltilen “2026 yılında kârlılığınızın nasıl olmasını bekliyorsunuz?” sorusuna verilen yanıtlar, sanayicilerin önümüzdeki yıla temkinli ve savunmacı bir bakışla yaklaştığını gösterdi. Firmaların yüzde 49’u 2026 yılında karlılığının azalacağını öngörürken, yüzde 36’sı karlılığın aynı seviyede kalacağını ifade etti. Karlılığın artacağını bekleyen firmaların oranı ise yalnızca yüzde 15’te kaldı.
Öncelik mevcudu korumak
“2026 yılında firmanız için beklentiniz nedir?” sorusuna verilen yanıtlar, sanayi kesiminin önümüzdeki yıla ağırlıklı olarak mevcudu koruma hedefiyle yaklaştığını ortaya koydu. Anket sonuçlarına göre katılımcı firmaların yüzde 73’ü 2026 yılında mevcut durumunu korumayı hedeflediğini belirtirken, yüzde 17’si büyüme beklentisi içinde olduğunu ifade etti. Yüzde 10’luk kesim ise küçülme öngörüsünde bulundu.
İlk sırada trafik ve çevre yolu sorunu
Katılımcılara yöneltilen “Sizce Eskişehir için öncelikli sorun alanları nedir?” sorusuna verilen yanıtlar, kentin yapısal ve günlük yaşamı doğrudan etkileyen başlıklarına dikkat çekti. Katılımcıların yüzde 25’i trafik ve çevre yolu sorununu Eskişehir’in en öncelikli meselesi olarak değerlendirdi. Konut ve kira fiyatlarındaki artış yüzde 13 ile ikinci sırada yer alırken, kentleşmeye bağlı altyapı yetersizliği yüzde 12 oranında dile getirildi. Eskişehir’de uçak seferlerinin yetersizliği ile fabrika arazilerinin pahalı olması, katılımcıların yüzde 9’u tarafından önemli sorun alanları arasında gösterildi. Genç işsizlik oranının yüksek olması ise yüzde 8 ile öne çıkan bir diğer başlık oldu.
