Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2026 yılı yatırım programı açıklandı. Belediye Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edilen bütçeye göre 2 milyar 700 milyon TL’lik yatırım ödeneğiyle yeni yılın yol haritası çizilmiş oldu. Rakamlar yalnızca kuru bir hesap tablosu değil; Ayşe Ünlüce’nin belediye başkanlığındaki stratejik tercihlerini ve Eskişehir’in önümüzdeki dönemde nasıl bir gelişim hattına oturacağını da gösteriyor.
Ben de bir iktisatçı ve sosyolog olarak bu yatırım bütçesinin ne anlama geldiğini yorumlamaya, bende uyandırdığı hissi anlatmaya çalışayım.
Toplam yatırım bütçesinin neredeyse yarısı, yani %49’u iki büyük kaleme ayrılmış durumda: Fen İşleri ve Yol Yapım Bakım Onarım Daireleri. Bir yanda hizmet binaları, sosyal tesisler, eğitim-hizmet merkezleri; diğer yanda kırsal ve kentsel yolların yenilenmesi için devasa bir kaynak ayrılmış. Bu tablo, Ünlüce’nin “önce altyapı” dediğini, şehrin damarları olan yolların ve kent hizmetlerinin güçlendirilmesini temel öncelik olarak gördüğünü gösteriyor.
Kent merkezinde artan trafik yükü ve kırsaldaki ulaşım sorunları dikkate alındığında bu yatırım yaklaşımı yerinde. Ancak dikkat çekici olan nokta, yollar kadar sosyal tesisler ve eğitim alanlarının da Fen İşleri kaleminde ciddi bir pay alması.
Bu da klasik bir asfalt mantığından öteye geçildiğini işaret ediyor.
Kentsel dönüşüm: “Kanayan yaraya pansuman”
Yaklaşık %15’lik pay ile üçüncü sırada kentsel dönüşüm ve kamulaştırma var. Eskişehir’in birçok mahallesinde yıllardır süren sorunların çözümünde radikal bir adım atılıyor. 562 milyon TL’lik bu bütçe, kentsel yenilemenin yalnızca bir plan değil, artık fiiliyata geçirilmek istendiğinin göstergesi.
Ünlüce, bu başlıkla aslında yalnızca çarpık kentleşmeye değil, sosyal adalete de dokunuyor. Çünkü kentsel dönüşüm, sadece binaları yenilemek değil, dezavantajlı mahallelerde yaşayanlara daha güvenli, daha insanca bir yaşam alanı sağlamak anlamına geliyor.
Yeşil ulaşımın adımları ve Bisiklet Yolları için Uyarı
Toplu taşıma ve bisiklet yolları için ayrılan 232 milyon TL bütçe, şehrin geleceğini işaret ediyor. Yeni otobüs alımlarıyla filonun yenilenmesi kadar, 2. etap bisiklet yolları ve park istasyonları için ayrılan pay, Ünlüce’nin sürdürülebilir ulaşımı ciddiye aldığını ortaya koyuyor.
Bu adımlar, Eskişehir’in genç nüfusunun taleplerine de karşılık veriyor. Öğrenci kenti kimliğiyle bisikletin yaygınlaştırılması, kent içi mobiliteyi ucuz ve çevreci bir hale getirebilir. Ancak yalnızca teknik bir altyapı yatırımı olarak değil, bir yaşam kültürü olarak ele alınması gerekiyor. Bisiklet yollarının yapılması tek başına yeterli olmayabilir; önemli olan bu yolların kent insanının gündelik hayatına nasıl dokunduğu, çocukların güvenle okula gidebilmesi, gençlerin üniversiteye ya da işlerine ulaşırken konforlu bir seçenek bulabilmesi, yaşlıların ve kadınların kendini güvende hissedebileceği bir ulaşım aracı haline gelebilmesidir.
Bu noktada Ünlüce ve ekibinin, kamuoyuna yalnızca “yeni bisiklet yolları yaptık” demek yerine, bunun sağlık, güvenlik, çevre ve sosyal yaşam açısından ne kadar değerli olduğunu anlatması kritik. Çünkü bisiklet, sadece bir ulaşım aracı değil; aynı zamanda kentlilik bilincinin, moderniteyle uyumlu sürdürülebilir yaşamın ve toplumsal eşitliğin bir yansımasıdır. “Ben yaptım, oldu” anlayışından ziyade, kent, kentlilik ve insan üçgeninde bisiklet yollarının anlamı ve işlevi, Eskişehirlilere doğru bir iletişim diliyle aktarılmalıdır.
Böyle bir yaklaşım, hem gençlerin dinamizmini hem de kent kültürünün demokratik ve katılımcı ruhunu besler. Eskişehir, ancak böylelikle bisikleti sadece bir ulaşım tercihi değil, aynı zamanda ortak yaşamın sembolü haline getirebilir.
Tarım ve çevre: Stratejik ama saklı yatırımlar
Yatırım bütçesindeki görece küçük kalemlerden biri, 33 milyon TL’lik tarım ve çevre yatırımları. Ancak burada Selektör Tesisi, Bitkisel ve Hayvansal Üretim Merkezi gibi projeler dikkat çekiyor. Bu, Ünlüce’nin tarımı yalnızca kırsal bir mesele değil, aynı zamanda kent ekonomisinin sürdürülebilirliği için stratejik bir alan olarak gördüğünü gösteriyor.
İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi’nin aldığı 6 milyon TL’lik bütçe, yenilenebilir enerji yatırımlarının henüz küçük ölçekte olduğunu ortaya koyuyor. Ancak bu tür projelerin uzun vadede büyütülmesi, Eskişehir’in “yeşil şehir” iddiasını güçlendirecektir.
Peki, Eskişehir’i nasıl bir yıl bekliyor?
2026 bütçesi bize şunu söylüyor: Eskişehir’de altyapı ve ulaşım ağırlıklı bir yatırım yılı yaşanacak. Yollar yenilenecek, yeni hizmet binaları ve sosyal tesisler açılacak, toplu taşımada daha modern bir filoya kavuşulacak. Aynı zamanda kentsel dönüşüm adımları hız kazanacak, bisiklet yolları ve tarımsal projelerle şehir daha yaşanabilir bir hale gelecek.
Ayşe Ünlüce’nin tercihleri, bir yandan kısa vadeli sorunlara (yol, ulaşım, kentsel dönüşüm) doğrudan müdahale ederken, diğer yandan orta-uzun vadeli bir vizyonu da (sosyal tesisler, tarım, bisiklet, yenilenebilir enerji) işaret ediyor.
Eskişehir, 2026’da altyapısı güçlenen, toplu taşımada nefes alan, kentsel dönüşümde ilerleyen bir şehir olacak gibi görünüyor. Ancak çevre ve iklim başlıklarının ilerleyen yıllarda daha güçlü bir pay alması, şehrin geleceği açısından kritik bir ihtiyaç olarak karşımızda duruyor.
|
Daire Başkanlığı |
Bütçe (TL) |
Toplamdan Pay (%) |
|
Fen İşleri Dairesi Başkanlığı |
664.552.000 |
24,6 % |
|
Yol Yapım Bakım ve Onarım Dairesi Başkanlığı |
660.000.000 |
24,4 % |
|
Kentsel Dönüşüm Dairesi Başkanlığı |
412.000.000 |
15,3 % |
|
Toplu Taşıma Dairesi Başkanlığı |
160.000.000 |
5,9 % |
|
Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı |
150.000.000 |
5,6 % |
|
Ulaşım Dairesi Başkanlığı |
72.000.000 |
2,7 % |
|
Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanlığı |
27.000.000 |
1,0 % |
|
İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı |
15.000.000 |
0,6 % |
|
İtfaiye Dairesi Başkanlığı |
10.000.000 |
0,4 % |
|
Park ve Bahçeler Dairesi Başkanlığı |
10.000.000 |
0,4 % |
|
İklim Değişikliği ve Sıfır Atık Dairesi Başkanlığı |
6.000.000 |
0,2 % |
